الماس چگونه تشکیل میشود؟

شما احتمالا الماس را بیشتر بر روی گردنبند، انگشتر یا گوشواره می بینید، اما آیا می دانستید که این عنصر ارزشمند به طور مرتب برای ابزارهای برش و سوراخکاری استفاده می شوند؟ این به این دلیل است که سنگ الماس سخت ترین ماده معدنی طبیعی روی زمین است.

الماس چیست؟

یک الماس تراش نخورده (سمت چپ) در مقایسه با یک قطعه گرافیت تراش نخورده (راست) هر دو از کربن ساخته شده اند، اما ساختار اتمی آنها چیزی است که آنها را بسیار متفاوت از یکدیگر می کند. 

با کمال تعجب، این جواهرات تنها از یک عنصر، کربن ساخته شده اند. کربن همان عنصری است که باعث می شود زغال سنگ یا گرافیت برای مداد استفاده شود.

چرا الماس ها شفاف و سخت هستند در حالی که زغال سنگ و گرافیت مات و نرم هستند؟

همه چیز به محل قرارگیری اتم های آنها برمی گردد. در الماس، هر اتم کربن به 4 اتم کربن دیگر متصل است، در حالی که در گرافیت، هر اتم تنها به 3 اتم کربن دیگر پیوند دارد. پیوندهای موجود در الماس در ساختار محکمی قرار دارند که تمام نور از اطراف آنها عبور می کند و به همین دلیل است که این عنصر کمیاب شفاف به نظر می رسد.

در زغال سنگ و گرافیت، نور بین اتم ها محبوس می شود، به همین دلیل است که آنها تاریک و مات به نظر می رسند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی شناسایی الماس اصل پیشنهاد می کنیم مقاله ی تشخیص الماس و راههای تشخیص الماس از شبه الماس را مطالعه کنید.

چرا پیوند اتم های کربن در الماس ها متفاوت است؟

در فشارها و دماهای بسیار بالا، اتم های کربن آنقدر فشرده می شوند که هر اتم های کربن با 4 اتم دیگر پیوند می خورند و منجر به تولید این عنصر گرانبها می شوند.

نقش زمین در شکل گیری این سنگ قیمتی

عنصر کربن و سیاره زمین دو عامل اصلی برای تشکیل هستند .کربن میتواند به الماس تبدیل شود. اما برای این کار نیاز به دما و فشار بالایی دارد . زمین این عوامل را تامین میکند .

در قسمت بالایی گوشته زمین و در عمقی در حدود 120 تا 200 کیلومتری با فشاری در حدود 45 هزار بار و دمای 900 تا 1300 درجه سانتی گراد مراحل شکل گیری این سنگ آغاز میشود .

کربن در این فشار و دما به الماس تبدیل خواهد شد. این خلاصه ای از شکل گیری این سنگ است.

بسیاری از الماس های کشف شده از طریق فوران های آتشفشانی به سطح زمین حمل شده اند.

به دلیل حرکات عمودی کوه زایی و قاره زایی این فوران ها در لایه گوشته آغاز شده و سر راه خود تکه هایی از سنگ های گوشته را کنده و بدون ذوب کردن به سطح زمین منتقل میکند.

امروزه این سنگ را از معادن مختلفی از سراسر جهان استخراج میکنند . آفریقای جنوبی یکی از شناخته شده ترین معادن الماس جهان را در اختیار دارد .وزن مخصوص این سنگ 3.25 ضریب شکست نوری آن 2.417 و سختی این کانی در مقیاس mohs 10 میباشد.

فاکتورهای ارزیابی این سنگ:

پاکی- رنگ-تراش و وزن آن هستند.

همانطور که انتظار میرود میزان پاکی این سنگ یا به عبارت دیگر عدم وجود عناصر اضافه نسبت مستقیم با ارزش و همچنین کمیابی آن دارد.

رده های پاکی این سنگ را نیز میتوان مطابق سیستم موسسه جواهرشناسی آمریکا (GIA) به یازده رده تقسیم کرد که عبارتند از:

FL-VVS1-VVS2-VS1-VS2-SI1-SI2-I1-I2-I3

نوع FL کاملا پاک بوده و نوع L3 دارای بیشترین میزان ناپاکی است.

رنگ این سنگ نیز تاثیر بسزایی در در ارزش و کمیابی آن دارد.

به طوریکه الماس بی رنگ بسیار کمیابتر است و دیگر الماسها با وجود بی رنگ به نظر آمدن دارای کمی رنگ هستند.

که ارزش آنها کمتر است.

رده های رنگ در الماس:

D-E-F =colorless

G-H-I-J=near colorless

K-L-M =faint yellow

N-O-P-Q-R =very light yellow

S-T-U-V-W-X-Y-Z =light yellow